Zawisak borowiec (z. siwiotek, siwiotek borowiec) Hyloicus pinastri L.

Siwiotek borowiec jest typowym foliofagiem sosny. Najczęściej związany jest z siedliskami ubogich jednogatunkowych borów o niskiej bonitacji (IV-V klasy), głównie przerzedzonych i naświetlonych sośnin. Występuje zazwyczaj w starszych drzewostanach. Lot motyli odbywa się w godzinach wieczornych od czerwca do lipca. Sporej wielkości motyle, bo osiągające do 9 cm rozpiętości skrzydeł pierwszej pary, są różnie ubarwione. W kolorystyce przeważają odcienie szarości z lekko brunatnym nalotem. Dodatkowo w środkowej części każdego skrzydła pierwszej pary występują trzy ciemniejsze kreski. W trakcie pobierania pokarmu z roślin miododajnych, motyle charakterystycznie „zawisają” w powietrzu - podobnie jak kolibry.

Po kopulacji samice składają jaja na igłach i gałązkach sosen pojedynczo lub w małych grupach. Zwykle samica składa mniej więcej 100-120 jaj. Po wykluciu, które odbywa się po 2 tygodniach, młode gąsienice nagryzają piłkowato brzegi igieł sosny. Wraz ze wzrostem zaczynają zjadać całe igły.

Gąsienice posiadają charakterystyczny kolec na końcu odwłoka. W stadium L-1 gąsienice są zielonożółtawe. Po pierwszej wylince są jasnozielone z sześcioma jasnożółtymi, podłużnymi paskami oraz czerwonobrunatną pręgą grzbietową. Rozwój gąsienic zależy głównie od temperatury, przy czym sprzyjające są odczyty powyżej 25ᵒC. W takich warunkach rozwój może trwać od 19 do 23 dni. Przechodzą 4 linienia. Gąsienice ostatnich stadiów osiągają do 8 cm długości. Ze względu na zmienność warunków atmosferycznych, stadium gąsienicy zazwyczaj wydłuża się, a schodzenie gąsienic do ściółki na przezimowanie następuje dopiero w październiku.

Zimuje poczwarka, która wyróżnia się spośród innych poczwarek szkodników sosny wielkością (osiąga maksymalnie ok. 4 cm długości) i tzw. trąbką czyli ssawką. Ciekawą informacją może być fakt, że niektóre poczwarki niekiedy pozostają w ściole rok, a nawet dwa lata. Lecz wtedy poczwarki często giną z powodu braku wilgoci lub suszy. Mimo, iż siwotek jest często spotykany, podczas wykonywania jesiennych poszukiwań, nie stanowi większego zagrożenia, a gradacje tego motyla zdarzają się bardzo rzadko. Z tego względu jest szkodnikiem towarzyszącym.

Tekst opracował: Janusz Wojciechowski